Nhìn lại ngành kinh doanh đồ uống tại Việt Nam trong năm 2021

1. Hàng loạt quán cà phê điêu đứng chỉ vì phong tỏa

Năm 2021 bắt đầu với thật nhiều khởi sắc, khi dịch Covid 19 về cơ bản được khống chế và người dân đã thoải mái ngồi cafe mọi lúc, mọi nơi. Tuy nhiên, làn sóng dịch thứ 3 bắt đầu từ cuối tháng 4 đã khiến cho nhiều địa phương buộc phải tiến hành giãn xã hội từng bước, từ việc hàng quán phải bán mang về cho đến đóng cửa hẳn tất cả các loại hình dịch vụ trên địa bàn.

Các quán cafe không được hoạt động trong vài tháng liên tiếp, hoặc nếu được hoạt động cũng chỉ được bán mang về nên doanh thu giảm xuống rõ rệt. Trong khi đó, chi phí thuê mặt bằng hàng tháng và các chi phí khác vẫn phải trả đều đều. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng tài chính của các chủ quán và hộ kinh doanh cafe. Khắp các hội nhóm về kinh doanh đồ uống đều xuất hiện các bài đăng cần sang nhượng lại quán cafe, tiệm trà chanh, quán trà sữa… cũng như nhiều loại hình kinh doanh đồ uống khác. Nếu không sang nhượng thì cũng thanh lý nốt đồ đạc với giá rẻ, nhằm đóng cửa quán vĩnh viễn. Có thể thấy, chính tác động của dịch Covid-19 đã góp phần không nhỏ tạo nên bức tranh ảm đạm của thị trường kinh doanh đồ uống tại Việt Nam trong năm nay.

2. Kiosk – Mô hình cafe hợp thời thế 

Thời điểm hậu nới lỏng giãn cách cũng là lúc thích hợp để các doanh nghiệp kinh doanh đồ uống lựa chọn mô hình hoạt động theo hướng tinh gọn, ít tốn chi phí cố định và kinh tế sẻ chia (dù có thể hy sinh một phần về hình ảnh thương hiệu). Và mô hình mở kiosk kết hợp với siêu thị mini hoặc các đơn vị bán lẻ khác đã trở thành trào lưu. Kiosk là sự kết hợp giữa doanh nghiệp kinh doanh đồ uống với các chuỗi phân phối lớn trên thị trường, nơi có mật độ người tiêu dùng cao. Với mô hình này, họ sẽ tiết kiệm được các chi phí thuê mặt bằng, chi phí vận hành, đáp ứng tốt được nhu cầu của khách hàng mua sản phẩm mang đi và nhanh chóng mở rộng được hệ thống chuỗi trên toàn quốc.

Một ví dụ tiêu biểu của mô hình này chính là mô hình kiosk Phúc Long trong các siêu thị VinMart+ (sau này là WinMart+ ). Lợi thế điểm bán về mặt chiến lược sẽ giúp Phúc Long chiếm lĩnh thị trường, thậm chí vượt mặt các thương hiệu ngoại trong cùng lĩnh vực. Đồng thời, khách hàng đến WinMart+ không những mua được các sản phẩm hàng hóa thiết yếu mà còn có thể mua thức uống thời thượng của Phúc Long, với chất lượng và chủng loại sản phẩm không có bất kỳ sự khác biệt nào so với các cửa hàng Phúc Long thông thường. Trong tương lai gần, Phúc Long còn kết hợp với dịch vụ tài chính Techcombank và Phano Pharmacy – một chuỗi nhà thuốc lớn tại Việt Nam.

Ngoài Phúc Long, các thương hiệu kinh doanh đồ uống lớn khác như Milano Coffee, The Coffee House… cũng dần chuyển đổi sang mô hình này nhằm thích ứng với những hệ quả sau giãn cách.

Một số hình ảnh về mô hình kiosk của các thương hiệu cafe lớn

3. Sự nổi lên của nhiều loại đồ uống mới

• Cà phê đóng chai: Để đảm bảo sức khỏe cho khách hàng nhưng không làm mất đi thói quen nhâm nhi cà phê hàng ngày của những tín đồ yêu cà phê, nhiều quán cà phê tại Hà Nội, TP. HCM… đã chuyển sang hình thức bán cà phê/ trà đóng chai, vừa dễ mang đi, vừa có thể tái sử dụng để bảo vệ môi trường. Hình thức này nổi lên mạnh mẽ trong giai đoạn dịch bệnh bùng phát

• Trà sữa phân tầng đóng chai

Việc bán trà sữa chai không chỉ là giải pháp tạm thời để kinh doanh trong mùa dịch mà nó đã trở thành một xu hướng mới trong thị trường ngành đồ ăn thức uống FnB. Dù thức uống này có hạn sử dụng ngắn hơn trà sữa chai trong siêu thị nhưng, tuy nhiên nó vẫn được đông đảo khách hàng yêu thích vì trải nghiệm thức uống hương vị mới mang tính ấn tượng và riêng biệt. Bán trà sữa chai online còn tiện lợi hơn so với việc cung cấp các set nguyên liệu để khách hàng họ tự pha chế. 

• Trà bí đao hạt chia:

Đầu mùa hè năm nay, giữa bức tranh ảm đạm của dịch bệnh, các tín đồ ăn uống được dịp sôi sục trước sự ra đời của trà bí đao hạt chia. Sự kết hợp giữa cách nấu trà bí đao truyền thống với nguyên liệu hiện đại là hạt chia tạo nên một món đồ uống vô cùng thơm ngon và giàu chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, khá xui xẻo cho trend này khi nó ra đời trong hoàn cảnh dịch bệnh bất ngờ phức tạp hơn, giãn cách nhiều nơi khiến cho món đồ uống ấy dần chìm vào quên lãng.

•  Trà sữa kem trứng dừa nướng

Đây là đồ uống hot nhất trong khoảng 2 tháng cuối năm nay, hiện vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Ngay khi đọc bài viết này, bạn có thể search từ khóa “trà sữa kem trứng dừa nướng” trên Google hoặc Youtube. Ngay lập tức, rất nhiều bài viết hoặc clip hướng cách làm món đồ uống này hiện lên chỉ trong chưa đến 1s. Lượt view cực khủng của các clip ấy đang chứng tỏ sức hút tuyệt vời mà trà sữa kem trứng dừa nướng mang lại, góp phần phá đi sự ảm đạm vốn có của thị trường kinh doanh đồ uống trong năm nay.

Tựu chung lại, năm 2021 là một năm đầy sóng gió đối với kinh tế Việt Nam nói chung và với ngành kinh doanh đồ uống nói riêng. Tuy vậy, các doanh nghiệp, các chủ quán cũng đã dần thích nghi với điều kiện bình thường mới để có những hướng đi phù hợp hơn trong tương lai. Chúng ta cùng hi vọng vào một 2022 khởi sắc hơn nhé.