Sự bùng nổ của đại dịch Covid-19 khiến cho cả nền kinh tế lao dao khi chính phủ và các tỉnh thành ra chỉ thị giãn cách xã hội. Bên cạnh đó, người dân cũng bắt đầu có tâm lý e ngại khi ra khỏi nhà và chi tiêu cũng dè dặt hơn. Điều này khiến doanh thu của các doanh nghiệp, hàng quán, cá nhân kinh doanh tự do bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trên các dãy phố, hàng loạt các hàng quán phải treo biển đóng cửa kinh doanh hay sang nhượng cửa hàng, nhiều nhất phải kể đến kinh doanh quán cafe với hơn 80% số lượng quán phải đóng cửa hoàn toàn. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng đó, hoàn toàn do sự tác động của đại dịch Covid-19 hay còn nguyên nhân nào khác?
Để đi tìm đáp án cho câu hỏi trên, báo Thương Hiệu và Pháp Luật đã mời một chuyên trong lĩnh vực tư vấn và setup quán cafe với hơn 9 năm kinh nghiệm trong ngành kinh doanh đồ uống để chia sẻ và trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Bá Doanh – CEO Bardeli Academy.
Danh mục
Tỷ lệ các quán cafe chết lớn như vậy, liệu có phải chỉ do tác động của đại dịch không hay còn do nguyên nhân khác?
Theo chia sẻ của anh Nguyễn Bá Doanh, Đại dịch Covid-19 cũng giống như bất kỳ tác động vĩ mô nào khác, nó ngẫu nhiên và đóng vai trò thúc đẩy quá trình tiến hóa nhanh hơn. Nó tác động trực tiếp và thúc đẩy các cafe phải linh hoạt thay đổi mô hình kinh doanh từ offline sang online nhưng nó không phải nguyên nhân cốt lõi. Theo như kinh nghiệm giảng dạy, tư vấn và làm việc trực tiếp với các chủ quán cafe trong hơn 9 năm qua thì có 5 nguyên nhân cơ bản nhưng đóng vai rất quan trọng trong quá trình kinh doanh quán cafe. Và nó cũng là 5 nguyên nhân chính dẫn đến cái chết của hơn 80% quán cafe hiện nay.
Nguyên nhân thất bại đầu tiên: Chủ quan nghĩ việc kinh doanh quán cafe là dễ dàng, dẫn đến không tập trung, không chuyên tâm vận hành và kinh doanh quán
Phần lớn chúng ta hay quan sát thấy giá mua nguyên liệu khá rẻ, chỉ cần bàn ghế và vài cái máy móc khiến chúng ta nghĩ rằng kinh doanh cafe có lợi nhuận rất cao, khá dễ dàng. Suy nghĩ đó không hề sai nhưng nó chỉ đúng với hơn 10 năm trước khi các cửa hàng cafe chưa nhiều, nhưng với bây giờ, khi mà tỷ lệ cạnh tranh ngày càng cao, dẫn đến các khoản chi phí để đầu tư mở quán hay vận hành quán cafe cần phải nhiều hơn. Với suy nghĩ kinh doanh là điều dễ dàng sẽ ảnh hưởng đến sự tập trung và chuyên tâm của mình với cửa hàng, gây nên sự thất bại trong quá trình vận hành quán.
Nguyên nhân thất bại thứ hai: Không có tính cạnh tranh, không có định vị trong trí nhớ và cảm xúc của khách hàng
Khi số lượng cửa hàng đồ uống tăng lên, cửa hàng nào cũng hao hao giống nhau và chúng ta cũng thuộc một trong số đó thì rất khó để khách hàng có thể lựa chọn. Ngay cả khi họ đến một lần rồi thì việc họ trở lại lần sau hay không là điều rất khó nói. Vì thế chúng ta cần phải tạo cho mình một sự khác biệt trong trí nhớ và cảm xúc của khách hàng để khi họ nghĩ đến việc uống cafe là họ nhớ ngay đến.
Nguyên nhân thất bại thứ ba: Lựa chọn sai địa điểm kinh doanh, khách hàng khó tìm đến quán cafe của bạn
Sang đến nguyên nhân thứ 3, tôi thấy mọi người thường hay gặp phải nhất chính là chọn và ký hợp đồng với địa điểm mở quán trước khi chọn đối tượng khách hàng và mô hình quán của mình. Điều này dẫn đến có đôi khi số tiền thuê nhà quá lớn, quán phải gồng gánh chi phí quá cao dẫn đến lợi nhuận ít hoặc không có lợi nhuận. Việc lựa chọn địa điểm sai cũng ảnh hưởng đến việc bán hàng vì kinh doanh đồ uống mang tính rất local, phải gần với khách hàng. Và việc chọn địa điểm trước khi có mô hình tạo nên sự khó khăn khi thiết kế và trang trí quán sao cho tối ưu và hợp lí.
Nguyên nhân thất bại thứ tư: Không duy trì được chất lượng dịch vụ, đồ uống, khách hàng mất lòng và không đến quán
Thường thì cứ làm một thời gian, các dịch vụ, đồ uống của doanh nghiệp sẽ không còn tốt như trước. Nguyên nhân này là do các quán không có quy trình đào tạo và vận hành bài bản, dẫn đến các bạn nhân viên đôi khi trì trệ, cảm xúc lên xuống ảnh hưởng đến chất lượng của dịch vụ của quán.
Nguyên nhân thất bại cuối cùng: Không có hoạt động marketing, quảng cáo hoặc có nhưng không thành công
Việc marketing cũng giống như chúng ta kinh doanh ngoài chợ vậy, đem hàng hóa ra mà không giao thì không ai biết chúng ta bán cái gì, bán ở đâu… Trong thực tế có nhiều quán mở ra cả vài tháng mà nhiều khách hàng quanh khu vực đó không biết về sự tồn tại của quán. Điều này cũng sẽ khiến cho việc kinh doanh của cửa hàng không hề thuận lợi, tuy rằng thi thoảng cũng sẽ có vài khách ngẫu nhiên đi qua nhưng nguồn doanh thu từ đó không nhiều và không ổn định để nuôi sống quán.
Vậy hướng đi nào cho chủ kinh doanh quán cafe trong đại dịch để có thêm doanh thu cho quán?
Khi được hỏi về vấn đề này, Anh Nguyễn Bá Doanh cũng chia sẻ rằng, đại dịch Covid – 19 khiến khách hàng ngại đến địa điểm công cộng, có xu hướng thích mua hàng online thông qua các app hoặc fanpage của các quán. Các chủ quán cafe có thể chuyển đổi mô hình của mình sang kinh doanh online và thúc đẩy khách hàng đặt hàng bằng cách đưa ra promotion, quà tặng khi mua đồ uống.
Đối với anh, đại dịch này còn là khoảng thời gian cho các quán cafe tối ưu và chuẩn bị cho mình các kế hoạch marketing thu hút khách hàng lâu dài hơn cho quán của mình.
Về thiên hướng đồ uống khi kinh doanh, anh cho biết rằng, hiện nay các khách hàng tại thành phố lớn đang có thiên hướng vào các đồ uống tốt cho sức khỏe như: Cafe ủ lạnh, trà ủ lạnh, đồ uống hoa quả tươi, trà thảo mộc… còn các huyện hay thị trấn mọi người vẫn còn đang ưa chuộng các dòng đồ uống căn bản như trà sữa, trà chanh…